WYWIADY

Wywiad z Januszem Rogożem. Stolik 3RP3

“Hi-Fi Choice”, nr 05/2014

Marek Dyba: Panie Januszu, jak długo trwały prace nad koncepcją stolika, dość odmienną od wcześniejszych?

Janusz Rogoż: Koncepcja stolika 3RP3/BBS powstała w 2007 r., ale jej realizacja była możliwa dopiero po opracowaniu systemu ruchomego zawieszenia blatów – BBS. Ostatecznie konstrukcja była gotowa w 2013 r.

Trwało więc to dość długo. Proszę przybliżyć Czytelnikom koncepcję tej konstrukcji.

Budowa modelu 3RP3/BBS zakłada możliwość wpływania na właściwości fizyczne konstrukcji nośnej poprzez zastosowanie w niej materiału o niejednolitej strukturze oraz dzięki stalowym prętom metrycznym umieszczonym wewnątrz nóg, przy pomocy których ustalana jest siła naprężenia pomiędzy nogami a blatami nośnymi. Pozwala to na dopasowywanie cech materiału odpowiednio do zmieniających się wymiarów konstrukcji. Blaty robocze są odseparowane od konstrukcji nośnej za pomocą systemu BBS. Jest to układ łączący zalety punktowego podparcia (po zminimalizowaniu powierzchni kontaktu energia kinetyczna drgań pionowych zamienia się w ciepło) z efektami tłumienia drgań poprzecznych na skutek działania przeciwwagi oraz tarcia ślizgowego i oporu toczenia.


Na czym polega innowacyjność tego rozwiązania?


W dziedzinie audio podobny efekt próbowano do tej pory zrealizować w innej formie – za pomocą elementów pośredniczących w postaci kulek umieszczonych pomiędzy dwoma łożami – jednak negatywne skutki takiego rozwiązania przeważały nad potencjalnymi korzyściami. Kulka łożyskowa musi być twarda, co łączy się z tym, że posiada rezonans w wysokim paśmie, utwardzający brzmienie, który wymaga tłumienia poprzez zmniejszanie gęstości zastosowanego materiału. Jeśli gęstość zostanie zmniejszona w niewielkim stopniu, obniża się tylko punkt rezonansu, jeśli gęstość obniżona jest w dużym stopniu, zwiększa się powierzchnia kontaktu i układ nie spełnia zasady podparcia punktowego.

Rozwiązaniem tego problemu jest więc system BBS?

System BBS rozwiązuje ten problem w taki sposób, że łoże umieszczone w blacie roboczym ma kontakt z elementem pośredniczącym o kształcie odcinka elipsy obrotowej, posiadającym w swojej podstawie własne łoże stanowiące oparcie dla wierzchołka stożka antywibracyjnego. Punktowy styk między tymi elementami nie pozwala na ich przesuwanie się w stosunku do własnej osi, ale zapewnia ruch wahadłowy. Element pośredniczący wykonany jest z polimeru węglowego o bardzo małym współczynniku tarcia oraz o odpowiednio obniżonej gęstości nie pozwalającej na rezonans w użytecznym paśmie akustycznym. Dzięki temu kontakt od strony łoża umieszczonego w blacie nie musi być punktowy, ponieważ jest taki od strony wierzchołka stożka. Cały układ umożliwia balansowanie izolowanych mas na boki, przy zachowaniu minimalnego wzajemnego kontaktu, tłumiąc drgania pionowe i poziome.

Czy moze Pan uściślić z czego jest wykonany stolik 3RP3/BBS?

Zastosowane materiały

System BBS:

  • łoża w blatach – stal A10X
  • elementy pośredniczące – polimer węglowy
  • stożki – stal NZ3 o podwyższonej zawartości krzemu

Konstrukcja nośna i blaty:

  • nogi – sandwicz MDF + rdzeń ze stali węglowej S235JR
  • blaty – sandwicz MDF + HDF